Wanneer je als paramedicus een praktijk begint, is er veel om over na te denken en veel te om over te beslissen. Hoe je klanten krijgt, bijvoorbeeld. En of je het financieel rond kunt krijgen. In deze tweede druk van Ondernemen in de zorg, die geheel is geactualiseerd, worden acht competenties besproken die je nodig hebt om als ondernemer een goede kans van slagen te hebben. De drie pijlers hiervan zijn het analyseren van de omgeving (omgevingsanalyse), het afstemmen van vraag en aanbod (marketing) en het formuleren en realiseren van financiële verwachtingen. Deze drie pijlers zijn zeer nauw met elkaar verbonden. Je kunt pas succesvol zijn als je weet wat er in de samenleving leeft, als je weet hoe de voorkeur van klanten bepaald is, en als je kans ziet voldoende klanten te krijgen die voldoende omzet opleveren. Daarnaast zijn er de competenties die randvoorwaardelijk zijn voor ondernemerschap: het werken aan kwaliteit en het toepassen van het juridisch kader horen daarbij. Evenals het kiezen en actueel houden van een rechtsvorm, het adequaat voeren van een administratie en het werken aan ethisch besef. En als basis voor het ondernemerschap geldt de persoonlijkheid van de ondernemer zelf. De onderlinge samenhang tussen de competenties is groot. Verandert er bijvoorbeeld iets in de omgeving, dan kan dat gevolgen hebben voor de financiële, juridische of administratieve situatie. Ondernemen in de zorg toont deze samenhang aan en leert de startende ondernemer op een proactieve manier met de competenties om te gaan. Henny van Lienden is docent Ondernemerschap aan de faculteit Economie en Management van de Hogeschool Utrecht. Daarnaast is hij directeur van Bureau Van Lienden dat cursussen financieel management en intern budgetteren verzorgt. Marije van der Poel is directeur van adviesbureau Van der Poel / marketingprojecten, en is gastdocent Ondernemerschap bij de faculteit Gezondheidszorg van de Hogeschool Utrecht.