Een geheim in de haard

De Schotse filosoof David Hume (1711-1776), die door zijn
bewonderaars als de grootste van het Engelse taalgebied wordt
geëerd, was 18 jaar oud toen hij dag na dag een geestelijke strijd
registreerde rond het christelijke geloof dat hem van huis uit was
bijgebracht. De uitkomst van deze strijd is ons in zoverre bekend
dat hij dit geloof verloor. Voor het overige weten we over het
keerpunt niets, daar de auteur het document dat ons hier had
kunnen bijlichten na een verblijf van 22 jaar in de kast prijsgaf
aan de vlammen.

Voor de filosoof die al zeven jaar na het keerpunt de eerste van
de 621 pagina's schreef van zijn hoofdwerk A Treatise of Human
Nature en die zich naderhand bewees als onder andere een opmerkelijk
psycholoog van de godsdienst, kan echter deze persoonlijke
achtergrond niet zonder betekenis zijn geweest. Dit
essay van de kunsthistoricus en essayist Hans Sizoo waagt een
hypothese daarover en het stelt een vraag naar mogelijke sporen
van de door hem veronderstelde toedracht van het keerpunt
in de werken van zowel de filosoof als de psycholoog David
Hume. De wegen naar een antwoord voeren hem en de lezer
langs de belangrijkste werken van de filosoof en van de psycholoog
David Hume en langs het biografisch overgeleverde feit.
Het resultaat is een speurtocht die de kenner zal interesseren en
die voor de leek een portret omlijnt van de bijzondere filosoof
en persoonlijkheid die ook de 21e eeuwer nog kan ontdekken
in de 18e eeuwer David Hume.