Lean denken en doen in de zorg

Nederland heeft een uitstekend zorgstelsel. Toch staat de zorg momenteel voor ingewikkelde kwesties, zoals een dreigend tekort aan zorgverleners en de vraag hoe zuiniger omgegaan kan worden met de schaarse middelen. Om dergelijke complexe vraagstukken op een duurzame manier te benaderen, laat een aantal ziekenhuizen zich inspireren door ‘lean denken’. Lean denken is een ontwikkelmodel dat gericht is op continu, gestaag verbeteren in kleine stappen, die recht doen aan de complexiteit van de zorg. Door processtappen beter op elkaar aan te laten sluiten, worden de kosten lager.Tegelijkertijd neemt de kans op fouten af, wat ten goede komt aan de kwaliteit en de beleving van de zorg. Het model is gebaseerd op de principes die ten grondslag liggen aan het gerenommeerde productiesysteem van autofabrikant Toyota. Sleutelbegrippen zijn: waarde, onbelemmerde doorstroming, visualisatie, standaardisatie, diep begrip van de bestaande situatie, geen onnodige handelingen, problemen direct samen aanpakken en respect.

Lean denken en doen in de zorg is een praktijkboek voor en door de zorg. Na een inleiding in de principes van lean denken volgen acht praktijkverhalen over de toepassing ervan in zes Nederlandse ziekenhuizen en een Vlaams ziekenhuis. In dit deel komen zowel praktische voorbeelden, geleerde lessen en langetermijnvraagstukken aan bod. In deel twee reflecteren een deskundige van Toyota en twee hoogleraren op de bijdragen, waarbij richting wordt gegeven aan verdere toepassing.