Miraculeus bewaard

Op veilingsites worden regelmatig eigendommen van popsterren en sporthelden aangeboden. De wc-bril van John Lennon, maar ook de rijstkom van Mahatma Gandhi wisselden onlangs voor grof geld van eigenaar. In de middeleeuwen was het niet anders, al waren toen vooral religieuze idolen populair. Voorwerpen of overblijfselen van heiligen – relieken – speelden een cruciale rol in de religieuze beleving van de middeleeuwse gelovige. Er werden wonderdadige krachten aan toegekend en eeuwenlang waren ze een bron van troost en verering.
Tijdens de reformatie kreeg de katholieke religie forse aanvallen te verduren; kerkgebouwen werden ingenomen en kerkschatten werden geroofd of vernietigd. De katholieken zetten zich in om hun tastbare stukjes heiligheid op aarde veilig te stellen. Ze werden geregeld verplaatst en verborgen en zo werden ook relieken toevertrouwd aan de zorg van de – inmiddels oud-katholieke – Gertrudisparochie in Utrecht.
Tot nog toe was de omvang en aard van deze verborgen verzameling relieken vrijwel onbekend. Auteur Anique de Kruijf inventariseerde alle ruim 1700 objecten en reconstrueerde hun herkomst en redding. De collectie bevat materiaal van talloze heiligen en kent een grote variëteit in ouderdom en vorm. De reliekschat overtrof alle verwachtingen, zowel in omvang en samenstelling als in historisch belang. Het mag met recht een mirakel heten dat zoveel kostbare middeleeuwse relieken de tijd van de reformatie hebben overleefd.