De wijsheid van Jesus Sirach

Een van de opmerkelijkste wijsheidsboeken uit de periode tussen het Oude en Nieuwe Testament is De wijsheid van Jesus Sirach. Een geschrift dat door katholieken wel, maar door joden en protestanten niet tot de bijbel wordt gerekend. Geschreven omstreeks 180 voor Christus, heeft de tekst bijna uitsluitend in een Griekse vertaling gecirculeerd; de Hebreeuwse versie werd pas in 1896 bij toeval ontdekt in een afvalkamer van een synagoge in Cairo. De wijsheid van Jesus Sirach bevat, gerangschikt op onderwerp, praktische en morele regels en aansporingen voor een verantwoord leven, zoals eerbied voor ouders, een juiste levenshouding, de relatie tussen man en vrouw, schijnheiligheid en grootmoedigheid. Het behandelt thema's als de vrije wil en 'd rminisme' en laat de Wijsheid, in de gedaante van Sophia - 'Vrouwe Wijsheid' - in een hooglied vertellen over haar eeuwige relatie met God, en stelt haar gelijk aan de
Wet van Mozes. Bovendien laat Jesus Sirach zien dat de aantrekkelijkheden van het hellenisme niet nieuw zijn, maar al in het Jodendom bestonden.
Panc Beentjes (1946) is hoogleraar exegese Oude Testament aan de Faculteit Katholieke Theologie te Utrecht. In 1997 gepubliceerde hij een Hebreeuwse teksteditie van het boek Jesus Sirach. Hij voert de lezers op een begrijpelijke en leesbare wijze binnen in de kleurrijke wereld van dit wijsheidsgeschrift dat zelfs een rol blijkt te spelen in Umberto Eco's De Naam van de Roos.