Waar mijn brood is, is mijn vaderland

Waar mijn brood is, is mijn vaderland is niet alleen een studie naar het dagelijkse leven van de Nederlandse arbeidsmigranten, maar ook een familiegeschiedenis. Cornelis Broertjes (1869-1942), de grootvader van de auteur, was één van de Nederlandse arbeiders die naar het Ruhrgebied trok. Hij werkte van 1900 tot 1922 in Mülheim an der Ruhr. Hij verrichtte arbeid bij de staalfabrikant Thyssen en hoogstwaarschijnlijk ook in de mijnen. Op de foto, die in Duisburg is gemaakt, draagt hij de mijnwerkersdasspeld. Zijn geschiedenis was de aanleiding voor een onderzoek naar het wel en wee van Nederlandse arbeidsmigranten in de eerste veertig jaar van de twintigste eeuw, de tijd van de onvoorstelbare industrialisatie, de Eerste Wereldoorlog en het Interbellum met de Republiek van Weimar en het aan de macht komen van de Nationaalsocialisten. Duizenden Nederlanders werkten voor kortere of langere tijd in Duitsland. De meesten vonden werk in het Ruhrgebied, niet alleen bij de staalfabrikanten, maar ook op het platteland, waar vooral veel vraag was naar melkers, bij voorkeur afkomstig uit Friesland. Het boek geeft antwoord op de vraag waarom zij hun heil zochten over de grens, hoe hun dagelijkse leven er uit zag en in hoeverre zij integreerden in de Duitse samenleving.