Over melancholie

'Waardoor komt het dat alle mannen die uitzonderlijk zijn geweest in de wijsbegeerte of politiek of de literatuur of de kunsten, melancholici blijken te zijn?'

Met deze vaststelling opent Aristoteles zijn tekst Over melancholie een van de meest invloedrijke teksten uit de klassieke oudheid. Het is een monografie van de zwarte gal, waarin de creatieve uitingen van de menselijke verbeeldingskracht in verband worden gebracht met lichamelijke factoren. Een anatomie van de geest, die de vloeiende overgang tussen genialiteit en waanzin, scheppingskracht en ziekte beschrijft.

Over melancholie geeft een fysiologisch verklaringsmodel voor het raadselachtige verschijnsel van de menselijke creativiteit, dat een tegenwicht biedt aan de theorie van de metafysische inspiratie. Over melancholie legt een intrigerende relatie tussen het sublieme en het laag-bij-de-grondse, de verhevenheid van de scheppende geest en de donkere diepte van de zwarte gal.

Vertaald, ingeleid en van aantekeningen voorzien door Philip van der Eijk (*1962), Alexander von Humboldt-hoogleraar aan de Humboldt-Universität te Berlijn.