Het vraagstuk vrijheid

Erich Fromm [1900-1980] geldt als een der belangrijkste denkers over mens en maatschappij van onze tijd. Door werken als «Liefhebben – een kunst, een kunde», «De angst voor vrijheid» en «Een kwestie van hebben of zijn» heeft hij nog steeds een fundamentele invloed op het wereldbeeld en op de geesteshouding van de hedendaagse mens. Tot zijn hoofdwerken behoort tevens «Het vraagstuk vrijheid». In dit boek biedt Fromm een fascinerende samenvatting van zijn ideeën over hoe enerzijds cultuur en maatschappij, en anderzijds de menselijke psyche vorm geven aan het verlangen naar vrijheid. Dit is zonder twijfel Fromms meest autobiografische werk, waarin hij uitlegt hoe en waarom «vrijheid» het vraagstuk werd dat centraal kwam te staan in zijn leven, waarin hij twee wereldoorlogen meemaakte. Al op jonge leeftijd begreep hij dat de moderne opvattingen over menselijke vrijheid en het moderne denken in het algemeen hoe dan ook zijn geworteld in de intellectuele erfenis van Karl Marx en Sigmund Freud. Zowel Marx en als Freud betoogden dat de vrijheid van de mens wordt bedreigd omdat de moderne samenleving hem «ziek» maakt. Aan de hand van een nog altijd hoogst actuele verkenning van hun ideeën betoogt Fromm in «Het vraagstuk vrijheid» even helder als gepassioneerd hoe de opvattingen van beiden in wezen zijn geworteld in een radicaal humanistisch wereldbeeld. Tevens laat hij haarscherp zien hoe hun opvattingen al te vaak volkomen verkeerd zijn begrepen en op fatale wijze werden verwrongen, maar ook hoe diepgaand hun invloed is geweest op de wijze waarop wij tegenwoordig kijken naar vrijheid en naar onszelf. Zo is deze geheel nieuwe editie van «Het vraagstuk vrijheid» (dat eerder verscheen onder de titel «Marx, Freud en de vrijheid») van fundamentele betekenis voor het begrijpen van de kern van waarachtig mens-zijn. «Dit briljante boek behoort tot de origineelste en diepzinnigste werken die Fromm ooit schreef.» – The Washington Post «Zeer aanbevolen; er is geen beter manier om de visie van Fromm te leren kennen in alle breedte en alle diepte dan het lezen van dit boek.» – Frankfurter Allgemeine Zeitung