Hölderlin & Heidegger

Onlangs verschenen de eerste vier delen van Martin Heideggers persoonlijke notities en dagboekaantekeningen, de Schwarze Hefte. Hierin stelt Heidegger dat er geen toekomst is voor de filosofie dan via de poëzie van Friedrich Hölderlin. In dit boek vergelijkt Eric Bolle Heideggers filosofie met Hölderlins werk. Hij concludeert dat hoe men ook over Heidegger moge denken, wij niet om zijn verhouding tot Hölderlin heen kunnen. Heidegger ontwerpt op basis van Hölderlins werk nieuwe wegen voor de filosofie.

Dit is geen onkritisch boek. Bolle vraagt zich af of er nog andere nieuwe wegen voor de filosofie zijn en bespreekt verschillende 'andere aanvangen' met Hölderlin. Daarom besteedt hij niet alleen aandacht aan Heideggers interpretaties van Hölderlin, maar ook aan die van Henrich en Birkenhauer. Ten slotte laat het boek ook een tiental filosofen aan het woord over de aanpak van het boek zelf en maakt zo de weg vrij voor een kritische zelfanalyse.

Door de ideeën van verscheidene filosofen weer te geven brengt deze inleiding op het thema mogelijke Hölderlin-recepties in de Lage Landen in kaart en stimuleert het verdere discussie. Over Hölderlin en Heidegger zijn we nog lang niet uitgepraat.